ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΩΧΡΑ ΚΗΛΙΔΑ

Η ωχρά κηλίδα είναι το κεντρικό τμήμα του αμφιβληστροειδή, ένα λεπτό στρώμα φωτοευαίσθητων νευρικών κυττάρων και ινών που βρίσκεται στο πίσω μέρος του οφθαλμού. Ο αμφιβληστροειδής μετατρέπει το φωτεινό ερέθισμα το οποίο ο εγκέφαλός μας μπορεί και αντιλαμβάνεται σαν εικόνα.
Η ωχρά κηλίδα είναι υπεύθυνη για την κεντρική όραση και μας επιτρέπει να βλέπουμε με μεγάλη ευκρίνεια έτσι ώστε να αντιλαμβανόμαστε τις λεπτομέρειες της εικόνας για καθημερινές δραστηριότητες όπως το διάβασμα, την οδήγηση, ακόμα και για την αναγνώριση προσώπων, είναι υπεύθυνη η ωχρά κηλίδα.

ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΗΛΙΚΙΑΚΗ ΕΚΦΥΛΙΣΗ ΤΗΣ ΩΧΡΑΣ ΚΗΛΙΔΑΣ;
Η ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς κηλίδας είναι μια πάθησης του οφθαλμού που επηρεάζει όλο και περισσότερους ασθενείς παγκοσμίως. Η νόσος αφορά στην ωχρά κηλίδα του οφθαλμού, την περιοχή του οφθαλμού που είναι υπεύθυνη για την κεντρική και υψηλής ευκρίνειας όραση.
Παρόλο που σπάνια καταλήγει σε πλήρη τύφλωση, περιορίζει την όραση του ασθενούς μόνο στο περιφερικό οπτικό πεδίο, ενώ στο κέντρο ο ασθενής βλέπει μαύρες οπές ή πολύ αμυδρές εικόνες.
Επίσης μπορεί να υπάρξουν διαταραχές στην αντίληψη χρωμάτων.
Η ακριβής αιτιολογία παραμένει μέχρι σήμερα άγνωστη, ενώ υπολογίζεται ότι πάσχουν παγκοσμίως 25 εκατομμύρια άνθρωποι άνω των 50 ετών.

ΜΟΡΦΕΣ ΕΚΦΥΛΙΣΗΣ ΤΗΣ ΩΧΡΑΣ ΚΗΛΙΔΑΣ
Υπάρχουν 2 μορφές της Ηλικιακής Εκφύλισης της Ωχράς: η ξηρή και η υγρή μορφή.

Α. ΞΗΡΑ ΜΟΡΦΗ
Η ξηρά μορφή ΗΕΩ είναι η πιο διαδεδομένη (80-90% των περιπτώσεων) και λιγότερο επικίνδυνη μορφή ΗΕΩ.
Χαρακτηριστικό της ξηράς μορφής είναι τα <<κενά>> ή σκοτώματα στην κεντρική όραση. Αν και δεν υπάρχουν φαρμακευτικές ή χειρουργικές θεραπείες για αυτή τη μορφή ΗΕΩ, τα οπτικά βοηθήματα όπως είναι οι μεγεθυντικοί φακοί μπορούν να βοηθήσουν τα άτομα αυτά να εκμεταλλευτούν την περιφερική τους όραση και να διαχειριστούν καλύτερα την καθημερινή τους ζωή.

Η ξηρά μορφή μπορεί να ακολουθήσει μια πορεία εξέλιξης πολλών ετών με λίγα ή και καθόλου συμπτώματα. Ένα ποσοστό όμως αυτών των ασθενών (10-15%) θα μεταπέσει στην υγρού τύπου μορφή με ραγδαία επιδείνωση και έντονα συμπτώματα.
Τα αρχικά στάδια της Ηλικιακής Εκφύλισης της Ωχράς χαρακτηρίζονται από την εμφάνιση κιτρινοπών εναποθέσεων πρωτεϊνών και λιπιδίων, που στην Οφθαλμολογία ονομάζουμε drussen. Ο ασθενής σε αυτή τη φάση είναι συνήθως ασυμπτωματικός. Στη συνέχεια όμως αυτές οι εναποθέσεις αυξάνουν σε αριθμό και έκταση και αρχίζουν να δημιουργούν προβλήματα στη κεντρική όραση.
Σε πιο προχωρημένα στάδια της ξηράς μορφής, ο αμφιβληστροειδής εμφανίζει σαφώς οριοθετημένες περιοχές ατροφίας, οπότε μιλάμε για Ατροφική Ηλικιακή Εκφύλιση, που συχνά αναφέρεται και ως Γεωγεαφική Ατροφία λόγω της εμφάνισης που παίρνει η ωχρά σαν γεωργραφικός χάρτης.

Β. ΥΓΡΗ ΜΟΡΦΗ
Η υγρή μορφή είναι λιγότερο συχνή, αλλά είναι υπεύθυνη για το 90% των περιπτώσεων σοβαρής απώλειας στην όραση.
Η υγρή μορφή της νόσου χαρακτηρίζεται από την ανάπτυξη παθολογικών αγγείων κάτω από την ωχρά τα οποία είναι εύθραυστα, με αποτέλεσμα να υπάρχει διαρροή υγρών και αίματος. Αυτή η διαρροή δημιουργεί αλλοιώσεις οι οποίες καταστρέφουν τα νευρικά φωτοευαίσθητα κύτταρα της ωχράς και έχουν σαν τελικό αποτέλεσμα την απώλεια της κεντρικής όρασης.

Πώς βλέπει ο ασθενής με Ηλικιακή Εκφύλιση της Ωχράς;
Η Ηλικιακή Εκφύλιση της Ωχράς αφορά συνήθως και τα δύο μάτια, αν και αρκετές φορές κάποιο από αυτά μπορεία να προηγείται στην εξέλιξη της νόσου.
Αρχικά οι περισσότεροι ασθενείς δεν καταλαβαίνουν ότι η όρασή τους έχει επηρεαστεί, ιδιαίτερα αν η νόσος αφορά μόνο το ένα μάτι. Το πρώτο σύμπτωμα που αντιλαμβάνεται ο ασθενής, είναι μια θόλωση ή παραμόρφωση των αντικειμένων στα οποία στρέφει απευθείας το βλέμμα του.

Ποιοί κινδυνεύουν από την Ηλικιακή Εκφύλιση της Ωχράς;
Στην ηλικία των 85 ετών το 25-50% των ανθρώπων έχει κάποιου βαθμού Ηλικιακή Εκφύλιση της Ωχράς.Η γενετική προδιάθεση φαίνεται επίσης να παίζει σημαντικό ρόλο στην εμφάνιση της Ηλικιακής Εκφύλισης της ωχράς, με τους συγγενείς των ήδη πασχόντων, να έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να παρουσιάσουν το νόσημα και μάλιστα σε νεαρότερη ηλικία.

ΤΙ ΜΠΟΡΩ ΝΑ ΚΑΝΩ ΩΣ ΑΣΘΕΝΗΣ;
Αν και η αιτιολογία της νόσου δεν είναι πλήρως κατανοητή, υπάρχουν παράγοντες κινδύνου τους οποίους μπορείτε να λάβετε υπόψη:
Σταματήστε το κάπνισμα (Το κάπνισμα αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης της Ηλικιακής Εκφύλισης της Ωχράς 2 ως 5 φορές), ελέγξτε την αρτηριακή σας πίεση και προστατεύστε τα μάτια σας από την έντονη και άμεση ηλικιακή ακτινοβολία.
Μετά την ηλικία των 50 ετών, είναι πολύ σημαντικό να επισκέπτεσθε τον οφθαλμίατρό σας για προληπτικό έλεγχο, ο οποίος μπορεί να αποκαλύψει πρώιμα σημεία της νόσου.

ΤΙ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΥΠΑΡΧΕΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΗΛΙΚΙΑΚΗ ΕΚΦΥΛΙΣΗ ΤΗΣ ΩΧΡΑΣ;
Α) Συμπληρώματα διατροφής- Βιταμίνες, ιχνοστοιχεία.
Υπάρχουν σκευάσματα που κυκλοφορούν στο εμπόριο τα οποία περιέχουν λουτείνη και ψευδάργυρο, η έλλειψη των οποίων ενοχοποιείται για την εμφάνιση και εξέλιξη της νόσου. Η χρήση των σκευασμάτων αυτών μπορεί να επιβραδύνει την εμφάνιση και εξέλιξη της νόσου.

B) Aντιαγγειογενετικών ουσιών (αντι-VEGF).
Οι θεραπείες χορηγούνται μη την μορφή ενέσεων στο μάτι. Τα ενέσιμα αυτά φάρμακα προλαμβάνουν την ανάπτυξη και διαρροή των εύθραυστων νέων αγγείων και μπορεί να αποκαταστήσει εν μέρει την βλάβη που έχει γίνει. Οι ενέσεις αυτές δεν είναι εφ’ άπαξ θεραπείες, αλλά επαναλαμβάνονται ανάλογα με την πορεία της νόσου γι’ αυτό επιβάλλεται τακτικός έλεγχος στον οφθαλμίατρό σας.